Sanat Eleştirisi ?

         Eleştiri, Yunanca “Kritikos” kökünden gelir. Arapça ise “Tenkit” kelimesine karşılık gelmekte...

         Sanat Eleştirisi de Sanatçıyı, Eserini ve bağlı olduğu akımı varsa okuyucu veya izleyiciyi bilgilendirme yanında yorumlarıyla etkileyip bir yol gösterme disiplinidir. Sanata kılavuzluk etmekte diyebiliriz.

         Sanat, insanla var ve tabi ki izleyici grubun her zaman dikkatine ve yorumuna maruz kalmıştır. İşte Sanat Eleştirmeni de bu yorumu kimi zaman nesnel kimi zaman da öznel yargılarla dile getirme görevini üstlenen kişidir.

Visconti’nin deyimi ile :

“Bir Sanat yapıtını yerli yerine koymaktır.”

         Sanat Eleştirmeni Temel Sanat Eğitimi, Sanat Tarihi, Sanat Felsefesi, Sanat Psikolojisi, Sanat Sosyoloji ve Sanat Ekonomisi gibi birçok disiplinden destek almalıdır. Bu alanlardaki yeterliliği eleştirisi yapılan yapıtın ve sanatçının izleyicideki veya okuyucudaki anlamı daha derinlikli olacaktır. 

" Bir sanat eserinin değerini bulmak, bulabilmek sanat alanı dışındaki bilgilerle ve çoğu kez de sosyal bilgilerle olanaklıdır" Sıtkı M. Erinç 

         Sanatçı bireysel olarak sanat üretimindeki psikolojisi ve içinde bulunduğu toplumdan elbet izler taşır. Eleştirmen bunları göz önünde bulundurması önem arz eder. 

         Eleştirmende kişisel farkları olduğu kadar o da bir toplumun yansımasıdır. Elbetteki nesnel olduğu kadar öznel yorumları da olacaktır. Buyüzden Sanat Eleştirisin de çok seslilik önemlidir.

        Tek bir grubun veya ekolün savunucusu durumuna düşmeden olanı olduğu gibi aktarabilmek gerçek bir Sanat Eleştirisi diyalogu kurar. 

        Sanatın sürdürülebilirliği için hem Sanatçı hem İzleyici hem de Eleştirmen tüm bu dinamiklerin en önemli temsilcileridir. Tüm temsillerin birbirini ne ölçüde görüyor olduğu ile doğru orantıdadır. Çünkü Sanat eleştirisi statükoyu koruma amacında değil daha iyiye taşımanın ve genişlemenin amacında olmalıdır. 

" Sanatsal ifade ve sanatsal değerlendirme, dengeli bir hayat için gereklidir ve ulusal veya etnik kültürlerin sürdürülmesinde tamamlayıcı bir unsur olmalıdır" Özkan Eroğlu

  

Görsel İllüstrasyon @mimozalimarti

Kaynak Kitaplar:

* Bir Resme Nasıl Bakmalıyız? / Özkan Eroğlu / Tekhne Yayınları 

** Sanata ve Sanat Kavramlarına Giriş / Ahmet Şişman / Literatür Yayıncılık 

*** Sanat Sosyolojisine Giriş / Sıtkı M. Erinç / Ütopya Yayınları

Sanat İlhamlı ⛬