SANATTA ESTETİK ?

 «Duyulardan elde edilen bilgilerle, güzel üzerine düşünme bilimi» 

diye Estetiği tanımlayan Baumgarten. Aynı zamanda Estetiği ilk kez bilim olarak açıklayan filozoftur.

   Yunanca “Aisthesis” (Duygu, duyum) ile “Aisthanesthai” (duymak, algılamak) demek olan bu iki kelimeden oluşan “Estetik” günlük hayatta da çok fazla kullanılan bir kelimedir. Güzel üzerine düşünme bilimi ise Estetik; Peki Güzel nedir?

   Genel geçer (evrensel) Güzel kavramından bahsetmek çok zor. Kişiden kişiye, toplumdan topluma çok fazla değişken içermektedir. Bireye güzel gelen bir kişi, nesne, olay, duygu, eser başka bir bireye çirkin gelebilir. O zaman göreceli “Güzel” terimi ile “Çirkin” terimi arasındaki uyumu Sanat üzerinden belli bir disipline sokmaya çalışan bir bilim olarak tanımlanabilir.

  Estetik Bilimi; Güzelin ne olduğunu sorgular. Bir şey güzel midir? Güzelse niçin güzeldir? Sorularını sorarak estetiğe  ulaşmaya çalışır. Bunları sorgularken Sanat Felsefesi, Sanat Tarihi, Sanat Psikolojisi, Sanat Sosyolojisi gibi bilimlerden yararlanarak Tümevarım ve Tümdengelim yöntemlerini kullanır.

Sanat Eseri onu oluşturan Sanatçı ve Toplumdan bağımsız değildir. Bu nedenle:

·        Sanatçının üretimlerini hangi duygu ve düşünce ile yaptığı? (Psikoloji)

·        Eserlerinde ne kadar içinde bulunduğu toplumun etkilerinin olup olmadığı (Sosyoloji)

·        Hangi döneme aitse özellikleri, yapısını, yer ve zaman göstererek (Sanat Tarihi)

somut veriler ile bir estetik yargıya varılır.

    Herkes giydiği kıyafette, oturduğu evde, kullandığı mobilya da arabada hatta yediği yemekte bile işlevselliği dışında güzellik arar. En mükemmele sahip olma arzusu kimi zaman insanların bedenleri ile ameliyatla estetik operasyonlar geçirmesine kadar varabiliyor. En iyisi, en hoşu, en sevimlisi gibi bir çok tanıma ulaşma isteğini her alanda görmek mümkün.

    Sanat içinde durum aynıdır. Sanatta kullanılan Güzelin sorgulanması, anlaşılması ve belirlenmesi Sanatta Estetiği zorunlu kılıyor.

 

 Kaynak Kitap:

°Estetik / Yusuf Baytekin Balcı

Sanat Bilgisi ile ilgili diğer yayınlar;

▪️Sanat Nedir?

▪️Sanatta Yaratıcılık

▪️Kısaca Sanat Ekolleri

▪️Anti-Ego Muhalifliği Sendromu