VIII - Antik Çağın Bilgini: HYPATIA

            Antik dönemin bilinen ilk kadın matematikçisi, Filozof, Öğretmen Hypatia, ilham veren bir isim. Tüm bu özgünlüğü dönemini etkilese de bağnaz zihinler tarafından büyük bir nefretle yaşamına son verilmiştir (Yaşamının anlatıldığı Agora filmini izlemenizi tavsiye ederim).

            Milattan Sonra 4. yüzyılda yaşayan Hypatia, İskenderiyelidir (Mısır). Babası da İskenderiye' de bir bilim insanıdır. Kızını da kendi gibi sorgulayan, araştıran ve bilime aşık yetiştirir. İnanç olarak Paganizme inandıkları düşünülse de onlar aslında hakikati akıl ve vicdan yoluyla kavrama peşindeydiler. Tüm inançlara saygılı oluşları farklı inançlardan kabul ettikleri öğrencilerden anlaşılabilir. Tanrı varlığını reddetmeyen ancak Tanrının da varlığının maddesel alemde bir düzeni olduğunu bu düzenin anahtarını da bilim olduğuna inanmaktaydılar. 

           Roma İmparatorluğunun Paganizmi bırakıp Hristiyanlığı resmi din ilan etmesiyle bir takım Hristiyan dini gruplar başka inanç ve kültürlere saldırmaya başladı. Doğanın gücüne inan birçok insan Paganizm adı altında etiketlendi. Pagan kelimesi "kırsal olan, kasabalı" anlamlarına gelmektedir. Hristiyanlığa geçişi sağlamak adına devletin uyguladığı bu propaganda dinle hiçbir karşıtlığı olamayan tek derdi özgür düşünce ile kardeşçe yaşamayı öğüt veren Hypatia bağnaz koyu dinci kesimin hedefi haline gelir. İskenderiye Kütüphanesi yıkılır ve Hypaita işkenceyle öldürülür. Avrupa'nın skolastik düşüncesinin ayak sesleri bu katliamla hissedilir. Uzun yüzyıllar boyunca bilim dinin ve hurafelerin oyuncağı olur. 

           Hypatia yetiştirdiği öğrencilerinin çabasıyla bugün bile hala ışığını yaymakta. Kadına ve bilime yapılan bu saldırı tarihin kara sayfalarına geçer. Avrupa karanlık Orta Çağına hazırlanırken Doğu da İslamiyet'in yayılması ile Altın Çağını yaşayan Bilginler Avrupalının yok saydığı Antik dönem bilimi ve Felsefesini İslam Bilginlerinden öğreneceklerdir. Dünya her çağda bir karanlık bir aydınlık yaşar hem fiziki boyutta hem zihinsel formda. Ders ve ilham almakta bizlere düşer. Hypatia'dan geriye ilham dolu sözler:

" İçimizdeki zeka ve yıldızların gücü doğumumuzdan başlayarak durumumuzu birlikte belirler. Ruh halimizi ve kişiliğimizi saptar"

✿

" Hayat kişinin kendi güçlerini keşfetmesidir. Daha ötelere yolculuk ettikçe daha fazla gerçeği idrak ederiz"

✿

  "Bizi birleştiren şeyler ayıran şeylerden daha fazladır. Hepimiz kardeşiz"

✿

" Akla göre yaşayan bir yaşam insanın amacıdır. Böyle bir yaşam sürelim, Tanrı'dan ilahi bilgelik dileyelim"

✿

"Kimse senin gibi düşünmese bile doğru olduğuna inandığın şeyi yapmayı bırakma"

✿

" Bizim kalplerimizde ve zihinlerimizde de yüce ve tanrısal maddelerin kırıntıları bulunur. Çabayla ve iradeyle ortaya çıkarılabilir ve geliştirilebilir"

✿

" Bir doğruyu bilimsel ve toplumsal anlamda ispat etmek için onun söylemek yetmez, o doğrunun vücut bulması için eyleme geçmek ve arkasında durmak gerekir"

✿

 "İnsan, içindeki en iyi şeyi ortaya çıkarmalı. Ancak bu şekilde kendisini tanıyabilir, sınırlarını ölçebilir ve insanlığa yararlı biri olabilir"

✿

" Hurafeleri gerçek gibi öğretmek olabilecek en korkunç şeydir"

✿

" Masallar masal diye, efsaneler efsane diye anlatılmalıdır. Baş inançları gerçek diye öğretmekten daha korkunç bir şey olamaz. Çocuk aklı bunları kabul eder ve çocuk yanlış şeylere inanır. Bu yanlış inançlardan arınmak çok zor olur ve uzun yıllar alır. İnsanlar boş inançlara bir gerçekmiş gibi inanıp uğruna dövüşürler. Hatta boş inançlar uğruna daha fazla dövüşürler. Çünkü boş inanç öylesine elle tutulmazlar ki çürütülmesi neredeyse olanaksızdır"

✿

" İnsan, güzelliği bedenlerde bulduğunda bunun peşinden koşmamalıdır; bunların imgeler, izler, gölgeler olduğunu bilmeli peşinden gitmelidir"

 

Kaynak Kitap: 

Hypatia / Yılmaz Şener / Destek Yayınları 

sanat ilhamlı ⛬